ul. Pilska 3
78-400 Szczecinek

GOPS Szczecinek

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Szczecinku

Program psychologiczno-terapeutyczny dla sprawców przemocy

Miejsce realizacji programu:

Miejscem realizacji programu to siedziba Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej mieszczącego się na ulicy Pilska  w Szczecinku.

Okres realizacji programu:

Zajęcia odbywają się cyklicznie. Grupa spotyka się raz w tygodniu. Spotkania indywidualne z terapeutą przeprowadzającym diagnozę, prowadzącym spotkanie są ustalane indywidualnie w porozumieniu z uczestnikiem. Czas trwania programu obejmuje 50 godzin zajęć grupowych oraz zajęć indywidualnych.

Celem Programu psychologiczno-terapeutycznego jest utrwalenie przez sprawców przemocy zmian postaw i zachowań nabytych w trakcie oddziaływań korekcyjno – edukacyjnych, a w konsekwencji wyeliminowania zjawiska przemocy domowej.

Kolejnym celem jest także przeciwdziałanie przemocy domowej, poprzez nabycie wiedzy i umiejętności alternatywnych zachowań oraz kształtowania innego stylu życia, bez zachowań przemocowych, kształtowanie relacji opartych na wzajemnym szacunku.

Wskazane cele przyczynić się mają do poprawy bezpieczeństwa i funkcjonowania rodzin, w których występuje zjawisko przemocy.

Zadaniem Programu jest również

  • wzbudzanie motywacji do zmiany zachowania poprzez analizę przyczyn własnego postępowania i wgląd w mechanizmy własnych zachowań,
  • utrwalenie wyuczonych, pozytywnych zmian u grupy osób które ukończyły program korekcyjno-edukacyjny,
  • zdobycie lub poszerzenie przez uczestników wiedzy i umiejętności powstrzymywania się od zachowań przemocowych,  
  • nabycie umiejętności służących rozwiązywaniu problemów i konfliktów w rodzinie,
  • nabycie i kształtowanie umiejętności prospołecznych (asertywności, empatii, rozpoznawania i wyrażania emocji, radzenia sobie w sytuacjach trudnych, konfliktowych),
  • poszerzanie samoświadomości, zwłaszcza w kontekście własnych zasobów oraz ograniczeń i negatywnych stereotypów funkcjonowania w relacjach rodzinnych,
  • nabycie i doskonalenie umiejętności wychowawczych i rodzinnych opartych na wychowaniu bez przemocy,
  • rozwój umiejętności związanych z budowaniem relacji rodzinnych, partnerskich,
  • pogłębianie wiedzy na temat wpływu przemocy na relacje rodzinne i sposobów przeciwdziałania,
  • odkrywanie potrzeb i nabywanie umiejętności dobierania prawidłowych strategii w ich zaspokajaniu.
  • wzmacnianie postawy odpowiedzialności wobec siebie i innych.

ODBIORCY PROGRAMU

Odbiorcami programu są osoby dorosłe, które ukończyły program korekcyjno – edukacyjny z wynikiem pozytywnym i deklarują chęć dalszej pogłębionej pracy nad sobą. Uczestnicy mogą zgłaszać się do programu dobrowolnie lub mogą być kierowani przez podmioty oraz instytucje, w szczególności: GOPS , Zespół Interdyscyplinarny, kuratorów .

Uczestnikami programu nie mogą być:

  • osoby z poważnymi zaburzeniami osobowości,
  • osoby z zaburzeniami psychicznymi,
  • osoby uzależnione od narkotyków i alkoholu, które nie przeszły lub nie podjęły terapii.

SPOSÓB REKRUTACJI

Rekrutacja do udziału w programie psychologiczno – terapeutycznym zostaną zaproszone osoby, które ukończyły (są na etapie końcowym) program korekcyjno – edukacyjny. Zostaną wytypowane przez osoby prowadzące grupę korekcyjno – edukacyjną na podstawie diagnozy powstałej w trakcie trwania zajęć. Uczestnicy mogą zgłaszać się do programu również dobrowolnie lub mogą być kierowani przez podmioty oraz instytucje, w szczególności: GOPS, Zespół Interdyscyplinarny, kuratorów sądowych. Udział w programie jest dobrowolny i bezpłatny. Niezbędna jest indywidualna decyzja o uczestnictwie w Programie osoby stosującej przemoc domową. Informacja o rozpoczynającym się programie zostanie rozesłana do absolwentów programu korekcyjno – edukacyjnego, instytucji współpracujących: kuratorów sądowych, Zespołów Interdyscyplinarnych. Ponadto informacja będzie umieszczana na stronach internetowych GOPS.

SPOSÓB REALIZACJI. REGUŁY UCZESTNICWA W PROGRAMIE

Realizacja programu przebiega w zależności od specyfiki uczestników, w tym szczególnie w zależności od:

  • zdiagnozowanych czynników wpływających dotychczas i aktualnie na relacje w rodzinach uczestników,
  • poziomu samoświadomości i motywacji uczestników do pracy psychologicznej,
  • liczby osób gotowych do podjęcia pogłębionej pracy nad sobą w programie.

W związku z powyższym Program psychologiczno – terapeutyczny może być realizowany w formie spotkań:

  • indywidualnych i/lub grupowych (min 6-10 osób)

W trakcie cyklu programowego poszczególne formy spotkań mogą być stosowane przemiennie, tak aby w największym stopniu zindywidualizować i dostosować oddziaływania psychologiczne do potrzeb uczestników. O formie ostatecznego wsparcia będzie decydował terapeuta po odbyciu pierwszych indywidualnych spotkań diagnostycznych ze sprawcami.

REGUŁY UCZESTNICTWA W PROGRAMIE

Na czas uczestnictwa w Programie uczestnicy zobowiązani są do przestrzegania następujących reguł:

  • zadeklarować swój udział w Programie i udział z spotkaniach,
  • zakończyć używania jakiejkolwiek formy przemocy w rodzinie,
  • informować o planowanych nieobecnościach,

ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNE

Dla każdego z uczestników przewidziane jest 10 godzin spotkań zorganizowanych w ramach Programu. Osoba ukończy Program jeśli weźmie udział w min. 80 % spotkań. Spotkania indywidualne odbywałyby się cyklicznie raz w tygodniu po 1 godzinie zegarowej. W sytuacji utworzenia grupy terapeutycznej przewiduje się 5 zajęć, które będą odbywać się raz w tygodniu w wymiarze 2 godzin zegarowych.

ZAKRES TEMATYCZNY

  1. Indywidualne spotkania psychologiczno – terapeutyczne, rozpocznie je tzw. spotkanie diagnostyczne, podczas którego zostanie zawarty kontrakt terapeutyczny zawierający zgodę na udział w programie oraz akceptację zasad udziału w nim, w szczególności warunki jakie należy spełnić, by program ukończyć oraz okoliczności powodujące wykluczenie z programu. Pracownik podczas spotkania prowadzi wywiad motywujący – rozpoznaje sytuacje życiową i aktualne problemy, motywuje i określa wraz z klientem oczekiwania wobec terapii i zmiany w życiu. Po przeprowadzeniu wszystkich spotkań diagnostycznych określa się także ostateczną formę (indywidualną, grupową) realizowania Programu psychologiczno – terapeutycznego.
  2. Dalsza treść spotkań indywidualnych ukierunkowana będzie na osobiste problemy uczestnika. Szczególny nacisk położony zostanie na najbardziej zaburzone jego obszary funkcjonowania oraz będzie poruszać następujące zagadnienia:
    • ocena stopnia zagrożenia rodziny oraz diagnoza zachowań przemocowych osoby stosującej przemoc,
    • kontrakt grupowy – omówienie znaczenia wspólnie opracowanego i zawieranego kontraktu
    • wspomaganie motywacji do zmiany – zmiany poprzez pokazywanie korzyści ze zmiany
    • autodiagnoza własnych problemów związanych ze stosowaniem przemocy oraz przejmowanie odpowiedzialności za te zachowania
    • historia życia a przemoc – wgląd w przyczyny własnych problemów związanych z przemocą,
    • rozwijanie samokontroli obejmujące pracę nad przekonaniami i stereotypami prowadzącymi do przemocy oraz poszukiwanie zasobów wewnętrznych klienta ułatwiających mu proces zmiany tych przekonań i zachowań,
    • budowanie poczucia własnej godności i szacunku do siebie i innych – ważny etap umacniania siebie w procesie zmiany,
    • zadośćuczynienie – podsumowanie procesu zmiany i gotowość do uznania krzywd wyrządzonych bliskim osobom, zaplanowanie procesu naprawczego,
    • praca z nawrotami – budowanie planu działania na wypadek pojawienia się trudności w kontroli emocji i zachowań przemocowych,
    • przełamywanie stereotypów, postaw, przekonań dotyczących płci, pełnionych ról społecznych,
    • rozwijanie umiejętności komunikacyjnych opartych na modelu porozumienia bez przemocy, – dokąd zmierza moja rodzina? – wyznaczanie kierunków rozwoju relacji związku/rodziny

W trakcie trwania zajęć mogą nastąpić zmiany dotyczące tematyki bądź sposobu realizacji zajęć w zależności od potrzeb grupy.

Wszystkie etapy wiążą się nie tylko z pracą terapeutyczną z osobą stosującą przemoc, ale także istotna jest współpraca z rodziną oraz instytucjami zajmującymi się przemocą: GOPS, policja, kuratorzy, sąd celem oceny zmian zachodzących w relacjach rodziny oraz monitorowania zachowań przemocowych.

SPOTKANIA GRUPOWE

Realizacja spotkań grupowych odbywać się będzie w systemie zamkniętym, nie przewiduje się dołączania w trakcie realizacji edycji nowych osób. Uczestnicy grupy będą pracować nad rozwijaniem i utrwalaniem szeroko rozumianej zmiany osiągniętej w wyniku udziału w oddziaływaniach korekcyjno – edukacyjnych. Będą mieli możliwość zwiększenia wiedzy o innych i o sobie, zwiększenia świadomości dalszych zmian, które chcą wprowadzić w swoim życiu i uzyskania narzędzi do ich realizacji.

 EWALUACJA I MONITORING

 Program oddziaływań psychologiczno – terapeutycznych adresowany do osób stosujących przemoc domową podlegać będzie monitoringowi oraz ewaluacji. Program zakończy się badaniem ewaluacyjnym uczestników (ankieta), dotyczącym przebiegu i efektów oddziaływań. Przebieg i efekty Programu psychologiczno – terapeutycznego wobec osób stosujących przemoc domową objęte są badaniami monitorującymi w trakcie trwania Programu oraz po jego zakończeniu przez 3 lata. Metody ewaluacji i monitoringu:

  • ankieta skierowana do uczestników programu i ofiar przemocy,
  • obserwacja,
  • rozmowa z rodziną i instytucjami udokumentowana notatką.

Ewaluacja jest przeprowadzana na etapie wstępnym oraz po zakończeniu Programu poprzez wypełnienie ankiety ewaluacyjnej skierowanej do uczestników i ich rodzin. Kryteria ewaluacyjne obejmują m.in. zgodność zawartości merytorycznej Programu z założonymi celami, osiągnięcie założonych celów, oczekiwań uczestników, efektywność Programu.

Z ewaluacji sporządza się raport ewaluacyjny przygotowany w oparciu o przedstawione kryteria. Raport zawiera:

  1. opis działań,
  2. zastosowaną procedurę ewaluacyjną,
  3. informację o liczbie uczestników programu, którzy rozpoczęli i ukończyli Program,
  4. uzyskane wyniki,
  5. wnioski.

Wnioski z działań monitorujących i ewaluacyjnych zostaną wykorzystane do przyszłego doskonalenia metod programu psychologiczno – terapeutycznego dla osób stosujących przemoc w rodzinie.

Wskaźniki oceny monitoringu Programu:

  • liczba osób, która rozpoczęła Program,
  • liczba osób, które ukończyły Program,
  • liczba edycji Programu.                                                                                                                                                      

Monitoring prowadzi osoba prowadząca program poprzez:

  • bezpośredni kontakt z uczestnikiem Programu oraz kontakt z jego rodziną,
  • kontakt z policją w celu uzyskania informacji na temat ewentualnych zgłoszeń dotyczących przemocy domowej,
  • kontakt z członkami Zespołu Interdyscyplinarnego,
  • wymianę informacji z kuratorem zawodowym lub społecznym na temat osoby biorącej udział w Programie.

 

DOKUMENTACJA

Wszystkie działania podejmowane w ramach Programu są dokumentowane poprzez:

  • listy obecności,
  • podpisane przez uczestnika zgody na kontakt z partnerami i instytucjami,
  • korespondencję z urzędami i uczestnikami,
  • ankiety,
  • raporty,
  • dokumentację indywidualną: ogólne zapisy – podstawowe dane informacyjno – diagnostyczne, kontrakt, tematyka spotkań – karta pracy z klientem (bez opisywania szczegółów sytuacji zdrowotnej i emocjonalnej klientów), – inne dokumenty potwierdzające prowadzenie działań w ramach Programu.

ZAKŁADANE REZULTATY

Zakłada się, że realizowany Program psychologiczno – terapeutyczny doprowadzi do utrwalenia zmiany postaw i zachowań nabytych w trakcie oddziaływań korekcyjno – edukacyjnych, a w konsekwencji przyczyni się do zatrzymania przemocy w rodzinie.

Przewidywane efekty realizacji Programu:

  • wzrost poczucia bezpieczeństwa oraz poprawa jakości życia rodziny uczestnika,
  • zatrzymanie przekazywania przemocowych wzorców rozwiązywania problemów w rodzinie,
  • uświadomienie uczestnikowi osobistej odpowiedzialności za zachowania wobec rodziny,
  • wzrost kompetencji uczestników programu w zakresie konstruktywnego rozwiązywania konfliktów w związku i rodzinie,
  • wzrost kompetencji uczestników w zakresie podejmowania działań zaradczych i  interwencyjnych.